Strona główna | Linki | Katalog | Ogłoszenia | PTGEM | Subskrybcja | Ustaw startową | Do ulubionych | Poleć znajomym | Zaloguj się   
Aktualności
Informacje
Prawo
Trendy
Stowarzyszenia

Aktualny numer
Szukaj w serwisie

Materiały gemmologiczne z drewna zskrzemieniałego z Kwaczału, Babic, Wygiełzowa i Zagórza (z okolic Chrzanowa koło Krakowa)
Helena Pitera, Katarzyna Cyran
Powstanie życia na Ziemi od zarania dziejów spowodowało „zapisanie się” niektórych roślin i zwierząt w całości lub fragmentarycznie w jego historię. Cała przemiana araukarytów z okolic Chrzanowa, które dziś oglądamy po setkach milionów lat, to proces fosylizacji (z łacińskiego fossilis-kopalny). Polegał on na tym, że organiczny materiał został zastąpiony substancją mineralną, w tym przypadku krzemionką.

Fot. 1. Obraz makroskopowy         Fot.2. Obraz makroskopowy
      zsylifikowanego drewna z Kwaczały                                                skrzemieniałego pnia z Babic.
    Wypełniała ona tkanki, błony komórkowe i komórki araukarytów. W Polsce w wymienionych w tytule artykułu okolicach, znaleziono wystąpienie skrzemieniałego „lasu szpilkowego” w arkozie kwaczalskiej w karbonie produktywnym. Proces sylifikacji odbywał się w parze z diagenezą osadów. Araukaryty znajdowane są na polach na dnie stromych wąwozów, sterczą też ze stromych ścian.
    Okazy araukarytów mogą mieć różnorodną barwę: brązową, czarno-różową, szaro-brunatną, żółto-czerwoną, przy czym ta ostatnia pochodzi od domieszki hematytu. Ich twardość dochodzi do 6,5 w skali Mohsa. Drewna te wyjściowo były dość potężne, ponieważ pnie osiągały nawet 1 metr średnicy. Obecna rabunkowa gospodarka nie pozwala na takie znaleziska. Ponadto spotyka się w tych okolicach wysypiska śmieci.

Fot. 3. Obraz makroskopowy      Fot. 4. Obraz z mikroskopu
           skrzemieniałego pnia z Wygiełzowa.                skaningowego próbki z Kwaczały.
                                                                                Widoczne
dobrze wykształcone kryształy kwarcu.

    Na pobranym do badań materiale przeprowadzono obserwacje makroskopowe, mikroskopowo świetle przechodzącym, a także obserwacje pod mikroskopem skaningowym oraz wykonano analizy chemiczne. Zawartość SiO2 waha się od 99,04% w próbkach z Wygiełzowa do 97,50% w araukarytach z Kwaczały. Najwięcej Fe2O3 znajduje się w okazach z Babic, bo aż 4,63%, a najmniej z Zagórza, tylko 0,33%. W całym materiale badawczym możemy obserwować dobrze wykształcone kryształy kwarcu (Fot. 5) oraz zachowana strukturę organiczną (Fot. 6). Widoczny jest kwarc o budowie mozaikowej, występuje on również w formie żyłek wraz z chalcedonem. Generalnie wszystkie te cechy świadczą o kilku generacjach krzemionki i wieloetapowości jej wytrącania i osadzania.
    Zróżnicowane cechy makroskopowe araukarytów jak wygląd, barwa, odcienie i twardość pozwalają na wykorzystanie ich do celów jubilerskich. Mogą być one także ciekawym materiałem dla zbieraczy i kolekcjonerów kamieni ozdobnych.

Fot. 5. Obraz makroskopowy       Fot. 6. Obraz mikroskopowy
        skrzemieniałego pnia z Wygiełzowa.                           Próbka z Kwaczały, powiększenie 25x, NX.




[ drukuj ]


Źródło wiadomości:
3(3)




Wydawca    Redakcja    Prenumerata    Reklama    Pomoc    Polityka prywatności    
Wszelkie prawa zastrzeżone.